AMAZWI KABABA NGE-AUTISM

A FATHER’S WORDS ON AUTISM - 4aKid

George, Garden Route, eNingizimu Afrika (May 2021 ) -

“Ngoba awusona isiyaluyalu, ndodana yami.

Hhayi ucezu lwephazili eluhlaza okwesibhakabhaka

Ku-spectrum yomtholampilo.

Kodwa nawe awujwayelekile,

Uyisiqephu samaphupho kaNkulunkulu uqobo

Ukubonakaliswa kwenjabulo ebuhlungu.

Cha, awujwayelekile.

Wena… sithandwa.”

UJason Hague - Ukubonakaliswa Kwenjabulo Ebuhlungu

Ngikholwa ukuthi sekuyisikhathi sokuthi obaba abaningi bezingane ezinezidingo ezikhethekile bazwakalise amazwi abo. Obaba bezingane ezinezinselelo badinga ukwesekwa, badinga umuntu ozobamba isandla sakhe ohlelweni lokuzila nokwamukelwa. Ngikholwe, njengohambo olunzima futhi thina madoda sidinga lonke usizo esingaluthola. Mina nomkami sathola indodana yethu, uMigael, ngo-2008. Yayinezinyanga ezingu-19 kuphela ubudala. Sasingazi ukuthi ukuphila kwethu kwakuzothinteka kanjani kulesi sivunguvungu.

Sasiseminyakeni yethu engamashumi amathathu futhi sigajwe ngokuphelele ngokuthola indodana yethu eyisimangaliso. Sasingazi ukuthi yini eyayibhekwa 'njengevamile' kwaze kwaba yilapho umngane esikisela ukuthi sibonane nomelaphi wemisebenzi mayelana nokuziphatha kwakhe. Lapho uhambo lwethu lwaqala futhi ekugcineni cishe eminyakeni emi-3 kamuva, ngemva kokuhlolwa okwenziwe eFrance, sathola ukuxilongwa kwe-PKU. Ngaleso sikhathi uMigael wayeseveza izimpawu ze-autism.

Ngemva kweminyaka engu-13 ngikulolu hambo nendodana yethu ngisenezikhathi lapho ngikhala khona kuNkulunkulu ngithi “KUNGANI?” “Siza ndodana yami...sisize!” Kulezo zikhathi zobumnyama ngilalela inkondlo kaJason Hague ethi, A Reflection of Aching Joy ayibhalela indodana yakhe enesifo sokucindezeleka, uJack. Amazwi kaJason Hague athinta ngokujulile kimi. Kodwa lezo zikhathi ziwucezu olulinganiswa nothando nenjabulo esiyitholayo ngenkathi sikhulisa uMigael . Usizi lokudedela “amaphupho ami ngaye” sekuyisikhathi eside kwathathelwa indawo ukuqwashisa okukhulu ngezimangaliso ezincane ezenzeka nsuku zonke. Ukudedela lawo maphupho akusho ukulahlekelwa yithemba. U-Migael ukhule waba yintsha enothando, enobungane futhi engenzima kakhulu. Akakhulumi ngamazwi futhi ukhuluma nge-tablet yakhe nangolimi lwezandla. Naphezu kwazo zonke izinselelo zakhe uyaphumelela ekuthungeni, ekuphekeni nasekugibeleni amahhashi!

Ngafunda ukwazisa isikhathi engisichitha nendodana yami. Akuzange kufike ebusuku njengoba sasibhekene nosizi ngesikhathi sizama ukusiza uMigael. Lapho ngiqaphela ukuthi umusa utholakala ezikhathini indodana yami ejabulela ngokugcwele futhi ngithola ukufakaza, amehlo ami avuleka emhlabeni wakhe. Ngisebenzisa amabhizinisi angu-2 okugeza amaloli e-George. Intokozo enkulu ka-Migael ukuvakashela amasayithi ngezimpelasonto nokudla kwasemini e-Geronimo Spur ngemva kwalokho. Uze afake i-oda lakhe (ama-chips namanzi anenqwaba kalamula). Uyaziqhenya ngezinto azidalayo phakathi nezifundo zokuthunga nokunitha. Ekhaya uthanda ukusiza umama wakhe ekhishini nokuqoqa kahle. Ukhipha ngisho nomshini wokuwasha izitsha kangcono kunoyise, futhi ngihlale ngibonga! Ngaphinda ngafaka ikhabethe lemithi, eyehliswa eminyakeni engu-8 edlule ngenxa yokwesaba ukuthi uMigael uzolimala. Manje usethanda ukubeka isixubho sakhe kude. Yilokhu engikushoyo uma ngithi gxila ezimangalisweni ezincane. Mhlawumbe into engibaluleke kakhulu ukuthi ungasidedeli isandla somkakho. Kufanele nisebenze njengeqembu. Endlini yethu kusho ukubambana ngokushintshana ngenkathi umlingani wakho ethatha ikhefu.

Saqala i-Legacy Centre, isikhungo sokufundisa somuntu ngamunye sezingane ezinezinselele zokufunda/zokuhlalisana) eminyakeni engu-5 edlule. Phakathi neminyaka engu-5 edlule siye sathola ukwamukelwa okumangalisayo umphakathi waseGarden Route. Othisha bethu bagxile emakhonweni empilo nasekufundiseni izingane eziyi-16. Ukweseka imindeni yezingane ezingu-16 ezifunda e-Legacy Centre kubaluleke kakhulu kithi.

Iqiniso elibhekene nemindeni ephila ne-autism ukuthi izingane zethu ziyakhula futhi i-autism ayipheli. Njengabazali bakhe kufanele sisebenzele ikusasa elivikelekile likaMigael kanye nabantu abasha abafana naye. Kufanele sazi ukuthi uma singasekho, uMigael uzobhekwa endaweni ephephile. Umgomo wethu wesikhathi eside uwukuthuthukisa isikhungo sabantu abasha lapho bengahlala khona futhi bachume endaweni yomndeni.

izingane zigxuma ku-trampoline